Akt o usługach cyfrowych – jakie zmiany dla przedsiębiorców?

W dniu 17 lutego 2024 r. weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2065 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych oraz zmiany dyrektywy 2000/31/WE (akt o usługach cyfrowych), powszechnie określane jako DSA (Digital Services Act).

DSA ma na celu zapewnienie bezpiecznego, przewidywalnego i budzącego zaufanie środowiska internetowego, przeciwdziałania rozpowszechnianiu nielegalnych treści w internecie oraz zagrożeniom społecznym, jakie może stwarzać rozpowszechnianie dezinformacji lub innych treści.

DSA nakłada szereg nowych obowiązków dostawców usług pośrednich, do których zalicza się usługi platform internetowych, w tym także sklepy internetowe oraz usługi hostingowe.

Kogo dotyczy DSA?

Wielu przedsiębiorców jest mylnie przekonanych, że DSA dotyczy tylko bardzo dużych firm, w tym platform internetowych takich jak np. Facebook. Tymczasem, DSA nakłada również nowe obowiązki ma mikroprzedsiębiorstwa, małe przedsiębiorstwa oraz średnie przedsiębiorstwa, które są dostawcami usług pośrednich.

Rozporządzenie różnicuje jednak sytuację mikroprzedsiębiorstw oraz małych przedsiębiorstw ograniczając względem nich niektóre obowiązki. W tym artykule skupimy się wyłącznie na obowiązkach, które dotyczą wszystkich dostawców usług pośrednich z pominięciem dodatkowych obowiązków nałożonych na przedsiębiorców niebędących mikroprzedsiębiorcami, małymi przedsiębiorcami oraz bardzo dużymi platformami internetowymi. Trzeba mieć zatem na względzie, że np. w przypadku średnich przedsiębiorców oprócz wskazanych poniżej obowiązków dojdą także dodatkowe kwestie do przeanalizowania oraz wdrożenia w regulaminach.

Jakich usług dotyczy DSA?

DSA swoim zakresem obejmuje świadczenie wspomnianych powyżej „usług pośrednich”.

Usługa pośrednia oznacza jedną z następujących usług społeczeństwa informacyjnego:

Kiedy jesteśmy dostawcą usługi hostingu? 

Na gruncie przepisów DSA dosyć łatwo można zostać uznanym za dostawcę usługi hostingu. Jeżeli w ramach prowadzonego portalu, platformy lub sklepu internetowego dajemy użytkownikowi np. możliwość dodawania opinii, dodawania postów, komentarzy, uzupełnienia profilu użytkownika o jakieś informacje to możemy zostać uznanym za dostawcę usługi hostingu. W uproszczeniu możemy przyjąć, że chodzi tutaj o wszystko, gdzie użytkownik zostawia treści. Przy tym trzeba podkreślić, że chociaż samo pojęcie „hostingu” może być dla wielu przedsiębiorców mylące to nie ma znaczenia tutaj, że w ramach danej platformy internetowej hosting zapewnia nam zewnętrzny dostawca.

Jakie zmiany należy wdrożyć w związku z DSA?

Punkt kontaktowy

Dostawcy usług pośrednich są zobowiązani do wyznaczenia jednego punktu kontaktowego dla odbiorców usług, który umożliwia szybką, bezpośrednią i skuteczną komunikację, w szczególności za pomocą łatwo dostępnych środków, takich jak numery telefonu, adresy poczty elektronicznej, elektroniczne formularze kontaktowe, chatboty lub komunikatory internetowe.

Warunki świadczenia usług (regulaminy)

W warunkach korzystania z usług dostawcy usług pośrednich zobowiązani są uwzględnić informacje na temat wszelkich ograniczeń, które nakładają w związku z korzystaniem z ich usług, w odniesieniu do informacji przekazywanych przez odbiorców usługi. 

Informacje te muszą zawierać informacje na temat wszelkich polityk, procedur, środków i narzędzi wykorzystywanych na potrzeby moderowania treści, w tym na temat algorytmicznego podejmowania decyzji i przeglądu dokonywanego przez człowieka, a także na temat wewnętrznego systemu rozpatrywania skarg/odwołań.

Nielegalne treści

W regulaminie świadczenia usług należy wyraźnie określić jakie treści użytkownicy mogą umieszczać, a jakich nie. Dzięki temu dostawcy usług  będą mogli pozbywać się treści, których nie chcą na swojej platformie.

Zgodnie z DSA nielegalne treści oznaczają informacje, które same w sobie lub przez odniesienie do działania, w tym sprzedaży produktów lub świadczenia usług, nie są zgodne z prawem Unii lub z prawem jakiegokolwiek państwa członkowskiego, które jest zgodne z prawem Unii, niezależnie od konkretnego przedmiotu lub charakteru tego prawa.

DSA tylko jako przykład wskazuje na udostępnianie obrazów przedstawiających niegodziwe traktowanie dzieci w celach seksualnych, bezprawne udostępnianie prywatnych obrazów bez zgody, cyberstalking, sprzedaż produktów niespełniających wymogów lub podrobionych, sprzedaż towarów lub świadczenie usług z naruszeniem prawa ochrony konsumentów, nieuprawnione wykorzystanie materiałów chronionych prawem autorskim, nielegalne oferowanie usług zakwaterowania lub nielegalna sprzedaż żywych zwierząt.

Należy podkreślić, że wprowadzanie w regulaminie zmian dotyczących publikowania nielegalnych treści przez użytkowników jest też dobrą okazją na wskazanie treści, które co prawda są nielegalne według obowiązującego prawa, ale nie chcemy ich na swojej platformie z jakiś konkretnych powodów.

Moderacja treści i automatyczne decyzje

W regulaminie należy zawrzeć informacje na temat wszelkich polityk, procedur, środków i narzędzi wykorzystywanych do celów moderowania treści, w tym algorytmicznego podejmowania decyzji i weryfikacji przez człowieka.

W przypadku automatycznego podejmowania decyzji, w tym doboru treści dla użytkowników w regulaminie trzeba będzie opisać zasady takich mechanizmów. DSA wskazuje, że powinny one jasno przedstawiać parametry systemów rekomendacji w łatwo zrozumiały sposób, aby zapewnić, by odbiorcy usługi rozumieli, w jaki sposób szeregowane są przedstawiane im informacje. Parametry te powinny obejmować co najmniej najważniejsze kryteria służące określaniu informacji sugerowanych odbiorcy usługi oraz powody ich odpowiedniego znaczenia, w tym przypadki, w których informacje są szeregowane na podstawie profilowania i zachowania w internecie.

Mechanizm zgłaszania niedozwolonych treści

Dostawcy usług hostingu zobowiązani są wdrożyć mechanizmy umożliwiające dowolnej osobie lub dowolnemu podmiotowi zgłoszenie im obecności w ich usłudze określonych informacji, które dana osoba lub dany podmiot uważają za nielegalne treści. Mechanizmy te muszą być łatwo dostępne i przyjazne dla użytkownika oraz muszą pozwalać na dokonywanie zgłoszeń wyłącznie drogą elektroniczną. Muszą one być mechanizmami ułatwiającymi dokonywanie wystarczająco precyzyjnych i odpowiednio uzasadnionych zgłoszeń.

Przykładowo może to być zgłoszenie za pośrednictwem wiadomości e-mail lub formularz na stronie internetowej pozwalający na przesłanie zgłoszenia. Trzeba mieć przy tym mieć na uwadze wymogi jakie precyzuje DSA w tym zakresie.

Odwołania użytkowników

Regulamin powinien określać także procedurę odwołania od decyzji dostawcy. Dostawca zobowiązany jest powiadomić bez zbędnej zwłoki osobę lub podmiot, który dokonał zgłoszenia o swojej decyzji w odniesieniu do informacji, których dotyczy zgłoszenie, przekazując informacje na temat możliwości odwołania się od podjętej decyzji.

Jakie kary grożą za nieprzestrzeganie DSA?

W zakresie sankcji, DSA wskazuje, że maksymalna wysokość grzywien, które mogą być nałożone za niewypełnienie obowiązków nałożonych przez DSA, wynosi 6 % rocznego światowego obrotu danego dostawcy usług pośrednich w poprzednim roku obrotowym. Natomiast maksymalna wysokość grzywny, która może być nałożona za udzielenie nieprawidłowych, niekompletnych lub wprowadzających w błąd informacji, nieudzielenie odpowiedzi lub niepoprawienie nieprawidłowych, niekompletnych lub wprowadzających w błąd informacji oraz niepoddanie się kontroli wynosi 1 % rocznego dochodu lub światowego obrotu danego dostawcy usług pośrednich lub danej osoby w poprzednim roku obrotowym.

Podsumowanie

Nowe przepisy wymagają z pewnością zweryfikowania dotychczasowych regulaminów portali internetowych, platform internetowych czy sklepów internetowych oraz dostosowania ich do nowych przepisów, tak aby spełniały one wymogi DSA. 

Trzeba też zwrócić uwagę, że DSA to nie tylko obowiązki, ale także pewnego rodzaju ochrona dla przedsiębiorców przed odpowiedzialnością za treści publikowane przez użytkowników na ich portalach, platformach czy sklepach internetowych. Warto zatem pomyśleć nad wdrożeniem rozwiązań wskazanych w ramach DSA, a nie za wszelką starać się ich uniknąć.

W razie pytań zapraszamy do kontaktu: