Przedawnienie roszczeń konsumenta wobec banku? Wyrok TSUE z 22 kwietnia 2021 r., C-485/19. Orzeczenie korzystne dla konsumentów!

user_4 https://wnlegal.pl/wp-content/uploads/2020/12/logo.svg

Autor:
wnlegal
biuro@wnlegal.pl

1. 22 kwietnia 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ogłosił wyrok w sprawie C-485/19, w którym wskazał, że zasada skuteczności prawa UE stoi na przeszkodzie regulacjom krajowym, które wiążą rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia z chwilą nienależnego uiszczenia środków przez konsumenta.

2. Oznacza to, że w ocenie Trybunału należy oderwać moment, w którym startuje bieg terminu przedawnienia od momentu uiszczenia zapłaty na rzecz podmiotu stosującego nieuczciwe postanowienie.

3. Ten wyrok może mieć przełożenie również na polskie postępowania z udziałem konsumentów i zwiększyć zakres środków do odzyskania od przedsiębiorców stosujących nieuczciwe klauzule (np. od banków, ubezpieczycieli itp.).

4. Wynika z niego, że przedawnienie roszczeń konsumenta może przedawniać się zdecydowanie później, niż większość osób dotychczas (może powiedzmy, że do tego wyroku TSUE z 9 lipca 2020 r., C-698/19, klik) przypuszczała. Jeżeli konsument nie wie, że ktoś względem niego zachował się nieładnie (stosował klauzule niedozwolone), to termin przedawnienia roszczeń konsumenta wobec tego „niegrzecznego” przedsiębiorcy nie mógł rozpocząć swojego biegu. Konsument zatem przez dłuższy czas będzie mógł domagać się wyrównania poniesionych strat – strat wynikających z nieuczciwego zachowania przedsiębiorcy.

4. Z wyroku TSUE:

„Zasadę skuteczności należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie krajowemu uregulowaniu przewidującemu, że wytoczone przez konsumenta powództwo o zwrot kwot nienależnie wypłaconych na podstawie nieuczciwych warunków umownych w rozumieniu dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich lub warunków sprzecznych z wymogami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG podlega trzyletniemu terminowi przedawnienia rozpoczynającemu bieg w dniu, w którym nastąpiło bezpodstawne wzbogacenie”.

5. Z uzasadnienia rozstrzygnięcia Trybunału:

1) pkt. 55: „To w świetle powyższych wyjaśnień należy zbadać, czy krajowy przepis regulujący przedawnienie, taki jak przepis, o którym mowa w pkt 51 niniejszego wyroku, może zostać uznany za zgodny z zasadą skuteczności, przy czym badanie to powinno dotyczyć nie tylko długości terminu rozpatrywanego w postępowaniu głównym, ale również zasad jego stosowania, w tym czynnika uruchamiającego rozpoczęcie jego biegu (zob. podobnie wyrok z dnia 9 lipca 2020 r., Raiffeisen Bank i BRD Groupe Société Générale, C-698/18 i C-699/18, EU:C:2020:537, pkt 61)”;

2) pkt 60: „Jednakże, jeśli chodzi, po trzecie, o moment rozpoczęcia biegu badanego terminu przedawnienia, w okolicznościach takich jak okoliczności sprawy w postępowaniu głównym zachodzi istotne niebezpieczeństwo, że zainteresowany konsument nie powoła się w wyznaczonym w tym celu terminie na uprawnienia, jakie przyznaje mu prawo Unii (zob. podobnie wyrok z dnia 5 marca 2020, r. OPR-Finance, C-679/18, EU:C:2020:167, pkt 22 i przytoczone tam orzecznictwo), co czyniłoby niemożliwym dochodzenie przez niego tych uprawnień”;

3) pkt 64: „W konsekwencji należy uznać, że zasady proceduralne takie jak będące przedmiotem postępowania głównego – które wymagają by konsument wytoczył powództwo w terminie trzech lat od dnia, w którym nastąpiło bezpodstawne wzbogacenie, w sytuacji gdy do takiego wzbogacenia może dojść w trakcie wykonywania umowy przez okres o znacznej długości – czynią nadmiernie utrudnionym korzystanie z praw przyznanych konsumentowi przez dyrektywę 93/13 lub przez dyrektywę 2008/48, naruszając tym samym zasadę skuteczności (zob. analogicznie wyroki: z dnia 9 lipca 2020 r., Raiffeisen Bank i BRD Groupe Société Générale, C-698/18 i C-699/18, EU:C:2020:537, pkt 67 i 75, z dnia 16 lipca 2020 r., Caixabank i Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, C-224/19 i C-259/19, EU:C:2020:578, pkt 91)”.

Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-485/19 dostępne jest tu (klik).