Rzecznik Praw Obywatelskich, po zapoznaniu się z przygotowanym przez nas wnioskiem, składa skargę nadzwyczajną od prawomocnego wyroku w sprawie kredytu z CHF

1. Osoby, którym pomagamy w 2016 r. zostały pozwane przez Raiffeisen Bank Polska S.A. (obecnie Raiffeisen Bank International AG w Wiedniu Oddział w Polsce) o zapłatę, po wypowiedzeniu umowy kredytu przez Bank. Umowa kredytu była powiązana z walutą obcą, stanowiła typowy wzorzec dawnego Polbanku – kredyt indeksowany kursem CHF. Podana w umowie kwota w PLN (udostępniana kredytobiorcom) była przeliczana na CHF po kursie kupna z tabel Banku, a przy spłacie po kursie sprzedaży. Kredytobiorcy w chwili podpisywania umowy nie znali kwoty w CHF stanowiącej saldo zadłużenia.

2. Sąd Okręgowy w Kielcach wyznaczył rozprawę, wezwał na nią pozwanych, następnie wydał wyrok (zwykły wyrok; nie było w sprawie nakazu zapłaty, wyroku zaocznego), w którym zasądził na rzecz Bank niemal całą dochodzoną przez niego kwotę.

3. Powództwo uwzględniono wobec dwóch pozwanych osób: kredytobiorcy, który zawierał umowę oraz aktualnego właściciela lokalu, dziecka kredytobiorcy, które otrzymało mieszkanie (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) obciążone hipoteką na rzecz Banku.

4. Niestety pozwani nie byli w toku postępowania przed Sądem Okręgowym w Kielcach reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika. Poszli na rozprawę sami. Sąd Okręgowy w Kielcach nie zwrócił im uwagi na potrzebę ustanowienia pełnomocnika. Po wyroku nie składali apelacji. Orzeczenie uprawomocniło się, zaś później Bank wszczął egzekucję. Skierowano ją także do lokalu, który był zabezpieczeniem udzielonego kredytu.

5. Dług zaczął szybować, koszty, po wypowiedzeniu umowy oraz wszczęciu egzekucji, rosły w zastraszającym tempie.

6. To galopujące w górę zadłużenie (Sąd Okręgowy w Kielcach tytułem samego kapitału zasądził przeszło 30.000 zł więcej niż wypłacono na podstawie umowy, pomimo wielu lat spłat) oraz doniesienia medialne po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 3 października 2019 r., C-260/18 doprowadziły do tego, że pozwani zaczęli szukać pomocy.

7. Trafili w końcu do nas. Nie wierzyli, że się może udać. Był przełom 2019 i 2020 r.

8. Opcją, która wchodziła w grę była skarga nadzwyczajna. Nie było już czasu na skargę o wznowienie postępowania po wyroku TSUE, mogliśmy składać powództwo przeciwegzekucyjne o pozbawienie wykonalności… wyroku, ale to była bardzo ryzykowna i potencjalnie generująca znaczne koszty możliwość.

9. Skarga nadzwyczajna ma jeden minus – nie składa jej (nie decyduje o jej złożeniu) strona/uczestnik postępowania. Taką skargę może wnieść tylko uprawniony podmiot, wskazany w ustawie o Sądzie Najwyższym. Strona/uczestnik postępowania może jedynie skierować do takiego organu wniosek o rozważenie złożenia skargi nadzwyczajnej. Uprawniony podmiot po zapoznaniu się z wnioskiem, aktami postępowania, w którym wydano kwestionowane rozstrzygnięcie, może zdecydować o wniesieniu tego środka prawnego.

10. Czas wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w Kielcach i jego uprawomocnienia (2017 r.) powodował, że nie mogliśmy skierować wniosku do Rzecznika Finansowego. Zdecydowaliśmy o złożeniu pisma do Rzecznika Praw Obywatelskich.

11. We wniosku zwróciliśmy uwagę na rażące nieprawidłowości, które doprowadziły do wydania przez Sąd Okręgowy w Kielcach wyroku uwzględniającego powództwo. Podkreśliliśmy, że nie zbadano z urzędu postanowień umowy składających się na element walutowy. W konsekwencji sąd błędnie uznał, że umowa jest ważna, zawiera skuteczne postanowienie, a Bank może domagać się zasądzenia od pozwanych dochodzonych kwot wynikających z jego ksiąg.

12. Co ciekawe Sąd wydał taki wyrok choć… do akt nie był dołączony przez Bank regulamin, w którym zawarto zasady dokonywania przeliczeń. W aktach znalazła się tylko umowa kredytu, z której wynikało, że kredyt jest indeksowany, zaś w zakresie szczegółowych przeliczeń odsyłała ona do regulaminu (a tego brak).

13. Egzekucja na dość zaawansowanym etapie. Na horyzoncie licytacja lokalu obciążonego hipoteką.

14. 31 marca 2021 r. RPO wnosi skargę nadzwyczajną do Sądu Najwyższego. Kwestionuje wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach w zakresie w jakim ten uwzględnił powództwo. My jeszcze o tym nie wiemy – 1 kwietnia 2021 r. otrzymujemy wiadomość e-mail z Biura Rzecznika, z której wynika, że skarga została złożona. Klienci otrzymują prezent na Święta.

15. Według danych z lutego 2021 r. do RPO wpłynęło ponad 8.400 wniosków o złożenie skargi nadzwyczajnej, zaś RPO złożył niespełna 50 skarg. Teraz do tego zacnego grona dołączył wniosek, który przygotowaliśmy.

16. Z komunikatem RPO możecie zapoznać się tu (klik).

17. W prowadzeniu tej sprawy wspierają nas prawnicy kancelarii: mec. Adrian Nowak oraz Emilia Toporek.

18. Nie ma rzeczy niemożliwych, tak jak i sytuacji bez wyjścia. Trzeba walczyć! 18 lutego 2021 r. wygraliśmy w Kielcach na tle takiej samej umowy z tym samym Bankiem, Sąd Okręgowy w Kielcach uznał ją za nieważną (klik). Liczymy, że po skardze nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich również w opisywanym przypadku doprowadzimy do nieważności umowy kredytu, co wiązać się będzie z istotną korzyścią dla osób, które wspieramy.

19. Mamy też jedną uwagę na koniec – korzystajcie z pomocy prawnej wcześniej niż później. Wcześniejsze skorzystanie z profesjonalnego wsparcia oznacza, że cały czas zależycie tylko od siebie, a także możecie uniknąć sporo stresu.